Wie Peter R. de Vries wil eren, moet helpen de drugsoorlog te beëindigen

De laffe moord op Peter R. de Vries dreunt nog steeds na, in Amsterdam en daarbuiten. Terecht wordt hij geprezen om zijn moed, onverzettelijkheid en rechtvaardigheidsgevoel. Wat ondergesneeuwd dreigt te raken: de Vries was fel tégen de War on Drugs en vóór regulering van drugs. ‘Er wordt 300 miljard aan drugs omgezet. Dan kan je niet meer zeggen: we moeten die individuele gebruiker de schuld geven.’

Tussen de vele rouwadvertenties voor Peter R. de Vries in de landelijke kranten stond er ook eentje van de Stichting Drugsbeleid. De tekst: ‘Wij zijn geschokt door de moord op Peter R. de Vries, lid van onze Adviesraad, medestrijder voor het beëindigen van de Drugsoorlog.’ De Vries nam nooit een blad voor de mond, ook niet als het ging over drugs, de drugsoorlog en legalisering. Typerend was zijn optreden bij de talkshow Jinek op 18 september 2019.

‘Veel mensen roepen: aanpakken die drugs, harder straffen et cetera’, aldus de Vries. ‘Ik hoor eerlijk gezegd tot een andere categorie. Ik ben van mening dat we de War on Drugs al lang verloren hebben. Daar zijn miljarden en miljarden in gestoken -en dan heb ik het nog niet over de VS, waar die oorlog nog veel heftiger is gevoerd- en die is gewoon verloren. Ik denk dat we op een andere manier naar dit probleem moeten kijken. En daar hoort legalisering en beheersing van drugs bij.’

Appelmoes verbieden

Een van de Vries’s sterke punten was zijn vermogen om ingewikkelde kwesties met heldere taal en in korte zinnen begrijpelijk te maken. Zolang we de optie legaliseren blijven negeren, zal er niks veranderen, legde hij bij Jinek uit. ‘Want het is een kwestie van vraag. Die criminelen smokkelen niet uit idealistische overwegingen. Nee. Als we morgen appelmoes verbieden, gaan ze daarin smokkelen.’

In dezelfde uitzending zei de Vries iets onthullends over politici en zijn pleidooi voor regulering van drugs. ‘Als we het nou hebben over dappere politici, dan wil ik toch wel memoreren: ik vertel dit verhaal ook als ik met politici spreek. Dan houd ik ze dat ook voor. Het bijzondere is dat ze bijna altijd tegen me zeggen: ja, Peter, je hebt gelijk. Dan zeg ik: waarom roep je dat dan niet? Weet je wat ze dan zeggen? Ja, dat trekt mijn achterban niet. Dat zijn láffe politici.’

Peperdure mislukking

De uitgesproken opvattingen die de Vries over drugs en drugsbeleid had, kwamen niet uit de lucht vallen. Hij baseerde ze op vier decennia ervaring als misdaadverslaggever. In januari 2020 ondertekende hij een Manifest voor een realistisch drugsbeleid [https://manifestdrugs.nl/] met regulering als uitgangspunt. In een korte video legde hij uit waarom: ‘Omdat het drugsbeleid tot nu toe een faliekante, peperdure mislukking is geweest, die miljarden heeft gekost en die ons alleen maar ellende heeft opgeleverd. Het is de hoogste tijd dat we het over een andere boeg gooien.’

In de talkshow Op1 werd hem later die maand gevraagd waarom hij dit manifest steunde. Zijn antwoord: ‘Omdat ik dit eigenlijk ook al jarenlang roep. Ik ben veertig jaar misdaadverslaggever en volg al die tijd wereldwijd het anti-drugs beleid. Als we één conclusie kunnen trekken, dan is het dat de War on Drugs al heel lang geleden verloren is en dat het beleid gewoon bankroet is. Het heeft nergens toe geleid. Ja, tot volle gevangenissen en een verstopte rechtspraak. Maar op iedere hoek van de straat is nog volop drugs te krijgen.’

Heel andere boeg

Het beleid moet anders, dat stond voor De Vries als een paal boven water. Meer van hetzelfde gaat niet helpen. ‘We moeten het over een heel andere boeg gooien,’ zei hij bij Op1. ‘Het wordt nu steeds strafrechtelijk aangevlogen. Dat betekent: repressie. De politie jaagt er achteraan, heeft voor andere misdrijven vaak geen tijd meer, er zitten grote teams op. En als er dan een incident plaatsvindt, een grote drugsvangst of er wordt iemand vermoord, roept de minister van justitie: ik ga een narcotica brigade oprichten!’

En passant veegde De Vries bij Op1 de vloer aan met het idee dat consumenten van drugs schuld zouden hebben aan de excessen die door het verbod op drugs en de drugsoorlog worden veroorzaakt. De Vries: ‘De hele wereld gebruikt drugs, dat is de werkelijkheid. Er wordt 300 miljard aan drugs omgezet. Daarvan kan je niet meer zeggen, want daar is de minister van justitie ook sterk in: we moeten die individuele gebruiker de schuld geven. Als jij dat pilletje slikt op die party, dan ben je schuldig aan de ondermijning en noem maar op. Dat gaat dus never nooit werken. Wie dat denkt, leeft in dromenland.’

Volksgezondheidskwestie

Het alternatief voor de faliekant mislukte drugsoorlog? Dat was voor De Vries niet heel ingewikkeld: benader drugs als een volksgezondheidskwestie, niet als een strafrechtkwestie. Geef voorlichting en ontmoedig gebruik, zoals we dat ook doen met de echte killers onder de verdovende middelen: tabak en drank. De Vries had ook op dat punt de feiten en cijfers paraat, bewees zijn optreden bij Jinek (18 september 2019):

“XTC vind ik bijna een schoolvoorbeeld van iets waarvan je moet zeggen: jongens, waar hebben we het eigenlijk over? Die risico’s worden zwaar overschat. Mensen die daar enorm tegen te hoop lopen realiseren zich niet dat als je kijkt naar het aantal doden die te wijten zijn aan roken, alcohol of drugs, dan is 98 procent van de doden te wijten aan alcohol en roken. En slechts twee procent aan drugs. En XTC is daar dan nog maar een heel klein deel van.” De cijfers zijn terug te vinden op de Jellinek website [https://www.jellinek.nl/vraag-antwoord/hoeveel-mensen-overlijden-er-door….

Ellende, geweld en rijke boeven

Bij RTL-Boulevard stond De Vries vaak alleen als criticaster van de drugsoorlog. Andere vaste gasten als John van den Heuvel en Mick van Wely zijn voorstander van de harde aanpak die De Vries bij drugs zo verfoeide. Geduldig bleef de nestor van de Nederlandse misdaadjournalistiek uitleggen dat de drugsoorlog alleen maar ellende, geweld en rijke boeven heeft opgeleverd. Op 28 augustus 2019 maakte De Vries bij RTL-Boulevard gehakt van ‘De achterkant van Amsterdam’, het omstreden rapport van Pieter Tops en Jan Tromp.

Nog voor de publicatie van dit rapport over drugs in de hoofdstad pleitte Politiebond-voorzitter Jan Struijs voor een nieuw, landelijk anti-drugs team. De Vries had er geen goed woord voor over: ‘Jan Struijs, de politieman, pleit dan weer voor een FBI team van 500 man. Nou, ik wil met iedereen in Nederland de weddenschap aan gaan: dat mislukt, dat zet geen zoden aan de dijk. In Amerika is natuurlijk al jaren een war on drugs aan de gang. Die heeft niets, maar dan ook niets opgeleverd, alleen maar ellende. De drugsproblematiek in Amerika is veel groter en ernstiger dan hier in Nederland. Dus dat soort dingen werken niet.”

Nóg harder straffen

Als twee van de drie mensen in het Amsterdamse uitgaansleven XTC gebruiken, dan is dat ‘een werkelijkheid, een gegeven en daar moet je mee dealen’, vond de Vries. ‘Als je dan zegt: we gaan er nóg een politieteam opzetten en nóg harder straffen… Het zal allemaal tot niets leiden. Er zijn al miljarden ingestoken, de rechtsgang is verstopt geraakt, de politie is gefrustreerd, overbelast en onderbemand. Dat gaat gewoon niet werken.”

Wat in elk geval beter zou werken, legde hij ook uit. ‘Ik zou er vóór zijn dat al die honderden miljoenen die hier in Nederland aan de bestrijding worden besteed, dat daar een volksgezondheidsprobleem van wordt gemaakt, in plaats van een strafrechtelijke aanpak. Twintig jaar geleden was het heel normaal om in een vliegtuig te roken, ik noem maar een simpel voorbeeld. Nu denken we daar heel anders over. De gedachtegang is veranderd. Er is een andere mind setopgekomen. Dat moet je met die drugs ook gaan doen.’

Nagedachtenis eren

Niet verbieden, maar reguleren. Geen repressie, maar voorlichting en ontmoediging. Niet overlaten aan de maffia, maar aan bedrijven waaraan eisen gesteld kunnen worden, die belasting betalen en nieuwe banen genereren in plaats van rip deals en liquidaties. Peter R. de Vries begreep als geen ander hoe dom en contraproductief het is om maar door te blijven gaan met de mislukte War on Drugs. Wie zijn nagedachtenis wil eren, zou moeten helpen aan de beëindiging van de drugsoorlog.

Het is triest om te zien dat sommige columnisten, zoals Afshin Ellian (Telegraaf) en Ellen Deckwitz (NRC), het tegenovergestelde doen. Zij misbruiken de moord op De Vries om te pleiten voor nog meer drugsoorlog. Ze wijzen de vinger naar de consument van drugs, precies wat De Vries verafschuwde. Want het zijn toch echt de politici die er voor kiezen om de dodelijkste drugs tabak en drank vrij verkrijgbaar te maken en andere drugs verboden te houden, zonder dat dit enig wezenlijk effect heeft op de verkrijgbaarheid, het gebruik of de prijzen van die drugs.

Respectloos

De column ‘Jammerende snuivers spekken het criminele circuit’ van Ellen Deckwitz is een voorbeeld van zo’n misplaatst pleidooi. Deckwitz kreeg via Twitter een terechte tik op de vingers van journalist Floris Poort: ‘Peter R. de Vries was al jaren voor de legalisering van vrijwel alle drugs, omdat de bestrijding nergens ter wereld succesvol is. Het is een wapenwedloop met dodelijke slachtoffers en maar één kant kan die wedloop stoppen. De Vries begreep dat, een column als deze is respectloos.’

Bijdragen aan de strijd voor beëindiging van de drugsoorlog kan door het steunen van de Stichting Drugsbeleid [https://drugsbeleid.nl/] en andere non-profit organisaties als de stichting Verbond voor Opheffing van het Cannabisverbod [https://voc-nederland.org/steun-voc/], ENCOD [https://encod.org/] of Stichting Legalize! Amsterdam [https://legalize.net/].

Redactie BCD 21 juli 2021

Bronnen:

Doorbraak: 3 minuten waarheid over war on drugs en legalisering bij Jinek, VOC website 19 september 2019
https://voc-nederland.org/blog/2019/09/19/doorbraak-3-minuten-waarheid-o…

Peter R. de Vries: “War on drugs is al heel lang geleden verloren”, Op1, 21 januari 2020
https://youtu.be/UJfAXHiCIOo

Peter R. de Vries maakt gehakt van rapport Tops en Tromp over Amsterdam, VOC website, 2 september 2019
https://voc-nederland.org/blog/2019/09/02/peter-r-de-vries-maakt-gehakt-…

Moord op Peter R. de Vries is noodzakelijk keerpunt, column Afshin Ellian, de Telegraaf, 19 juli 2021
https://www.telegraaf.nl/nieuws/1393484512/moord-op-peter-r-de-vries-is-…

Jammerende snuivers spekken het criminele circuit, column Ellen Deckwitz, NRC, 19 juli 2021
https://www.nrc.nl/nieuws/2021/07/19/jammerende-snuivers-spekken-het-cri…