Update: Uitstel van de Experimenteerfase in het Experiment Gesloten Coffeeshopketen

In een recente brief aan de Tweede Kamer heeft de Nederlandse overheid belangrijke informatie gedeeld over het Experiment Gesloten Coffeeshopketen. Het experiment, dat momenteel in de overgangsfase verkeert, loopt in tien deelnemende gemeenten. Hierin worden gereguleerde cannabisproducten naast gedoogde producten verkocht.

Huidige stand van zaken van het Experiment

Sinds 17 juni 2024 bevindt het experiment zich in de overgangsfase. Dit betekent dat aangewezen telers hun gereguleerde cannabisproducten mogen verkopen aan coffeeshops in de deelnemende gemeenten. Van de 75 deelnemende coffeeshops hebben er tot nu toe 63 gereguleerde hennep en hasjiesj verkocht. Ondanks deze vooruitgang blijft de volgende fase, de experimenteerfase, voorlopig uitgesteld.

Waarom de Experimenteerfase nog niet start

De overgang naar de experimenteerfase was gepland voor 16 september 2024. Echter, deze fase kan pas starten als er voldoende kwaliteit, kwantiteit en diversiteit van hennep en hasjiesj aanwezig is om alle coffeeshops te bevoorraden. Dit wordt gemonitord door middel van vragenlijsten bij coffeeshophouders, kwartaalgesprekken met telers, input van gemeenten en het monitoren van productiecijfers.

Uit de huidige monitoring blijkt dat aan deze voorwaarden nog niet wordt voldaan:

1. Kwantiteit: Er is sprake van voldoende kwantiteit als de telers wekelijks minimaal 570 kg wiet en 160 kg hasj kunnen leveren, met een minimale voorraad van 6800 kg wiet en 2000 kg hasj. De huidige productie blijft hier echter ver onder, en telers 4 en 5 hebben vertraging opgelopen in hun voorbereidingen.
   
2. Diversiteit: Het beperkte aanbod van slechts drie telers leidt tot een tekort aan diversiteit in het cannabisaanbod. Coffeeshophouders geven aan dat er meer telers nodig zijn om een breed scala aan producten te kunnen aanbieden. Ook burgemeesters van de deelnemende gemeenten hebben hun zorgen geuit over het gebrek aan diversiteit.
   
3. Kwaliteit: Hoewel de meeste coffeeshophouders tevreden zijn over de kwaliteit van wiet, geldt dit niet voor hasj. De meerderheid vindt de huidige kwaliteit van hasj onvoldoende.

Monitoring en Onderzoeksresultaten

Om de voortgang van het experiment te volgen, zijn verschillende methoden ingezet:

1. Vragenlijsten: Deze zijn uitgezet bij coffeeshophouders, waarvan 65% heeft gereageerd. De resultaten laten zien dat er nog steeds aanzienlijke zorgen zijn over de kwaliteit en diversiteit van de beschikbare producten.
   
2. Kwartaalgesprekken met telers: Tijdens deze gesprekken wordt het belang van voldoende productiecapaciteit benadrukt.
   
3. Input van gemeenten: Gemeenten delen hun observaties en zorgen, die vervolgens worden meegenomen in de verdere planning en aanpassingen.

• Track & Trace Gegevens: Deze gegevens tonen aan dat de huidige productie van hennep en hasjiesj bij de eerste drie telers achterblijft bij de verwachtingen.

Uitstel van de Experimenteerfase

Gelet op de huidige situatie is het niet realistisch dat de experimenteerfase op 16 september 2024 kan starten. Het niet voldoen aan de voorwaarden zou het risico op illegale straathandel vergroten, omdat dan alleen gereguleerde producten verkocht mogen worden. Om deze problemen te voorkomen, wordt de overgangsfase verlengd totdat er voldoende aanbod is.

De productie zal opnieuw worden gemonitord wanneer de vierde en vijfde teler gereed zijn. Het streven is om medio november de uitkomsten van deze monitoring te communiceren. De experimenteerfase zal niet eerder dan zes weken na de bekendmaking van de startdatum beginnen, om alle betrokken partijen voldoende tijd te geven om zich voor te bereiden.

‘Ingebruiknameplicht’ voor Telers

Tot slot wordt een ingebruiknameplicht van negen maanden ingesteld voor vijf van de tien aangewezen telers die nog niet zijn begonnen met telen. Deze telers moeten binnen negen maanden na de aanwijzing starten met de teelt, anders kan hun aanwijzing worden ingetrokken. Deze maatregel, uitgevoerd naar aanleiding van de motie Mutluer, moet ervoor zorgen dat alle telers voortgang boeken en bijdragen aan het experiment.

Conclusie

De huidige ontwikkelingen in het Experiment Gesloten Coffeeshopketen benadrukken de complexiteit en de uitdagingen van het implementeren van een gereguleerd systeem voor de verkoop van cannabis. De verlenging van de overgangsfase is een noodzakelijke stap om ervoor te zorgen dat de experimenteerfase met succes kan worden uitgevoerd, zonder de risico’s van een tekort aan kwalitatieve en diverse producten. De overheid blijft de situatie nauwlettend volgen en streeft naar een zorgvuldige en gecontroleerde voortgang van het experiment.

Redactie BCD, 5 augustus 2024