Tijd voor een paleisrevolutie!

Hoe lang nog kan de Raad van State, het hoogste bestuursrechtelijke college van het land met als voorzitter de koning, legitimeren dat zieke mensen hun huis worden uitgezet als ze worden betrapt op het kweken van medicinale wiet om hun pijn te bestrijden? Er lijkt enige hoop nu her en der burgemeesters opstaan die een eind willen maken aan deze wantoestanden. Maar de rechtspraak is verdeeld, constateert mr. Maurice Veldman.

Het justitiële apparaat ligt van verschillende kanten onder vuur als het gaat om het recht van de kleine thuisteler om met rust te worden gelaten. Dit geldt vooral als het gaat om schrijnende gevallen van patiënten die op medische gronden hun eigen planten moeten telen. Sommige burgemeesters hebben de schroom van zich afgeworpen en zijn bereid de kleine thuisteler de helpende hand te bieden. Tenminste, als we hun verhalen mogen geloven. Voorlopig is het alleen de burgemeester van Tilburg die de daad bij het woord heeft gevoegd. De rechtspraak is verdeeld. Tijd voor een tussenstand.

Thuisteler doet aangifte tegen zichzelf

Deze week meldden de media een spraakmakende zaak die de potentie heeft de wetgeving te doen kantelen. De zaak werd aangespannen door een thuisteler die niet werd vervolgd nadat vijf planten uit zijn tuin werden getrokken. Zijn zaak werd geseponeerd met als reden dat sprake was van een ‘gering feit’. Wel kreeg de teler op die manier een strafblad. Daar nam hij geen genoegen mee. Hij deed aangifte tegen zichzelf, een novum. Hij eiste in het Gerechtshof te Den Haag te willen vervolgd om te weten waar hij aan toe is. Hij voerde aan dat hem op medische gronden geen andere keus rest dan kleine teelt voor eigen gebruik. Op deze wijze kan hij een beroep doen op een medische noodtoestand, waardoor hij wordt ontslagen van alle rechtsvervolging. Zo hoopt hij de garantie te krijgen dat hij in de toekomst met rust wordt gelaten door politie en justitie.

Recht op inhoudelijk oordeel

Normaal gesproken ben je geen belanghebbende als je om je eigen vervolging vraagt. In deze zaak waren de kaarten anders geschud. Het Haagse Gerechtshof oordeelde dat de teler recht heeft op berechting omdat hij mag weten waar hij aan toe is met zijn vijf planten.

Het Gerechtshof was het met hem eens dat hem het recht toekomt een inhoudelijk oordeel van de rechter te krijgen over deze bijzondere omstandigheden en het beroep op een strafuitsluitingsgrond. Daarbij merkte het Gerechtshof op dat het onwaarschijnlijk is dat de klager een permanente en formele legitimatie krijgt voor het kweken van een geringe hoeveelheid voor eigen gebruik. De teler voerde ook aan dat hij zelf wietolie wil maken.

Recht op thuisteelt op scherp gezet

Het Gerechtshof deed zijn opmerkelijke uitspraak mede gelet op de intensieve discussie over het softdrugsbeleid in Nederland. Hiermee wordt het recht op thuisteelt op scherp gezet. Kennelijk tilt het hof zwaar aan het maatschappelijk debat over het softdrugsbeleid. Alweer een uitnodiging gericht aan politiek Den Haag om de thuisteler de helpende hand te bieden.

Nu nog afwachten of de Haagse rechtbank hem ook het recht op eigen teelt gunt en een beroep op de bijzondere omstandigheden van deze patiënt honoreert. Het oordeel van de rechter volgt later dit jaar.

Mag een kweekkas nou wel of niet?

Er zijn nog meer lopende zaken het melden waard. Zo gaat de rechtbank later dit jaar bepalen of een ingerichte kweekkas in huis mag of niet. Uiteraard NEN gekeurd en zonder diefstal van energie. Verder worden deze maand nog een paar klachten bij de Ombudsman ingediend en zijn er al enkele in behandeling vanwege de jacht op de kleine thuisteler. Deze klachten hebben voornamelijk betrekking op de vraag of de thuisteler een veilige goedgekeurde kweekkas in huis mag hebben.

Hoe groot mag de doofpot zijn?

Een van de grondleggers van de toekomstige totale legalisering van kleine thuisteelt is Boy, die gisteren met zijn advocaat verscheen in de Rotterdamse rechtbank om zich te beklagen tegen de inbeslagname van zijn kweekkas met planten. Zijn klacht is door de politie afgewezen. Boy vroeg teruggave van de kweekkas en had geen afstand gedaan. De zaak is geseponeerd wegens een gering feit. De vraag of de kweekkas strijdig met de wet is ligt nu op het bord van de rechtbank. Deze uitspraak zou een antwoord kunnen zijn waar velen al lange tijd reikhalzend naar uitzien.

Is een kweekkas een overtreding van het growshopverbod?

De rechtbank moet de teruggave van de kweekkas bevelen als de kweekkas niet aan het verkeer kan worden onttrokken, zoals dat juridisch heet. Dat betekent dat de rechtbank moet beslissen of het ongecontroleerde bezit van een kweekkas in strijd is met de wet. De rechtbank moet beslissen of de kweekkas valt te beschouwen als een overtreding van het growshopverbod. Daar komt het juridisch beschouwd op neer. Want over cannabisplanten gaat deze discussie niet.

De komende zomer zal de strijd om kleine thuisteelt een belangrijke rol spelen in de politieke twist rond cannabis. De gemoederen lopen dezer dagen hoog op. Dat is niet gek als je beseft dat vooral aan hevige pijnen lijdende patiënten de pineutzijn als het aankomt op het weghalen van cannabisplanten.

Kleine thuisteler speelbal van agenten

De waan van alledag bij de politie en justitie bepaalt dat de kleine thuisteler een speelbal is geworden van machtswellustige agenten die weinig anders te doen lijken te hebben dan balkons en tuinen leeg te trekken om een paar hennepplanten ‘veilig te stellen’, zoals dat in ambtelijke taal heet. In de praktijk heet dit: vernietigen die hennepplanten. Patiënten leven in een permanente staat van onveiligheid en zijn veroordeeld tot slapeloze nachten met veel pijn. Dit maak ik op uit reacties op mijn eerder aangekondigde actie laatdekleinethuistelermetrust@gmail.com. Hierover in een volgende column meer.

Justitie moet nu ingrijpen

Er ligt een grote kans voor justitie en politie om de kleine thuisteler de helpende hand te bieden. Uit zeer recent onderzoek van Grasspoll volgt dat circa de helft van de cannabis die bezoekers van coffeeshops consumeren op de illegale markt wordt gekocht. Vaak kopen mensen op de illegale markt omdat ze de pakkans van thuisteelt te groot vinden. Die pakkans is inderdaad groot, lees mijn eerdere columns op dit gebied.

Hier ligt toch echt een gouden kans voor het bestuur en justitie om deze reusachtige groep cannabisliefhebbers de helpende hand te bieden. Door juist de kleine thuisteelt met rust te laten worden deze mensen geholpen en hoeven zij niet hun toevlucht te zoeken op de illegale markt die justitie zo graag wil bestrijden.

Wat willen de burgemeesters nou precies?

Uit de monden van burgemeesters komen soms opmerkelijke geluiden ten faveure van de kleine thuisteler. In mei 2015 publiceerde toenmalig burgemeester van Amsterdam Van der Laan een doorwrochte notitie over de toekomst van het gedoogbeleid en de achterdeur van de destijds circa 180 coffeeshops in de stad. Deze notitie is een mooie analyse van het drugsbeleid en is een zeer bruikbare analyse van waar we staan in historisch en internationaal perspectief.

De erfenis van Van der Laan

Van der Laan brak een lans voor de kleine thuisteler en riep op om de krachten te bundelen in Cannabis Social Clubs om de kleine thuisteler de helpende hand te reiken. Hij bood vergaande hulp en scenario’s in de ontwikkeling die de kleine thuisteler meer lucht moeten geven. Deze plannen zijn gedwarsboomd door de verkrampte zedenmeesters die het in politiek Den Haag en bij Justitie voor het zeggen hebben.

De burgemeester van Tilburg voegde de daad wel bij het woord en ontvouwde een pracht van een scenario om kleine thuistelers met woord en daad bij te staan om zelf cannabis te kweken. Tot nog toe is hij een eenzame roepende in de woestijn.

Kort geleden kwam de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) met een opmerkelijk geluid dat sommige burgemeesters in Nederland een pleidooi hielden voor makkelijke beschikbaarheid van THC en CBD-olie. Er moet meer aandacht komen voor de gebruikers van medicinale wietolie. Hier past de nodige scepsis, maar het zijn geluiden om in de gaten te houden.

Schijn bedriegt

Intussen blijven burgemeesters met ferme hand woningen en gebouwen ontruimen waar de kleine thuisteler zijn toevlucht zoekt. In Zeeland wordt elke huurder ontruimd die meer dan de gebruikershoeveelheid van vijf gram in huis heeft en elders in Nederland is het vaak niet veel beter.

Koninklijke goedkeuring

Als een burgemeester een woning wil sluiten waar meer dan de gebruikelijke hoeveelheid van vijf gram cannabis ligt dan kan hij altijd aankloppen aan de Kneuterdijk 22 in Den Haag. Daar zetelt de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Dit hoogste bestuursrechtelijke college van het land spreekt recht onder staatsrechtelijke suprematie van koning Willem Alexander. Dit ogenschijnlijk onafhankelijke rechtscollege heeft bijna altijd een warme handdruk klaar voor burgemeesters die de burger uit hun huizen jagen. Bijna nooit wordt een burgemeester teruggefloten, dus in principe kan hij in de praktijk doen wat hij wil. Dit door het koningshuis gezegende bestuursrechtelijk college is bij uitstek hét middel om de maatschappelijke discussie over cannabis en thuisteelt in de kiem te smoren. Het is daarom tijd voor een echte Paleisrevolutie.

De strijd gaat door. Wordt vervolgd.

mr. Maurice Veldman, 4 mei 2018