Terugblik op 2023 en vooruitzicht voor 2024: Cannabis- en Coffeeshops in Nederland

Het jaar 2023 was een bewogen jaar voor de Nederlandse cannabis- en coffeeshopindustrie. Verschillende gebeurtenissen en ontwikkelingen hebben de industrie beïnvloed en gevormd.
Terwijl we vooruitkijken naar 2024 is het belangrijk om terug te kijken op wat er in het afgelopen jaar is gebeurd en wat we kunnen verwachten in het komende jaar.

Terugblik op 2023

Het jaar 2023 begon met een belangrijke beslissing in de Amsterdamse gemeenteraad. Op 11 februari werd een pakket aan maatregelen aangenomen waaronder een blowverbod in het Wallengebied.
Dit besluit werd genomen om de overlast in het gebied te verminderen en diende als alternatief voor de eerder voorgestelde handhaving van het ingezeten criterium.

Een andere belangrijke gebeurtenis vond plaats in Duitsland op 25 april 2023. De Duitse overheid besloot om toe te staan dat cannabis in bepaalde hoeveelheden privé kan worden gekweekt of kan worden aangeschaft bij vergunde speciaalzaken. Dit besluit om cannabis te legaliseren omvatte kwaliteitscontrole, bescherming van minderjarigen en bestrijding van de zwarte markt. De implementatie van dit beleid zou echter in twee stappen plaatsvinden.

Als eerste met betrekking tot privé-teelt en non-profit verenigingen, gevolgd door de verkoop in speciaalzaken. Tot op heden is Duitsland er echter nog niet in geslaagd om hier verdere stappen in te nemen.

Op 26 april 2023 schafte de gemeente Goes het i-criterium Tijdelijk af voor een proefperiode van een jaar. De motie werd ingediend door de VVD en D66, met als doel om buitenlandse bezoekers de mogelijkheid te bieden om cannabis te kopen in de twee coffeeshops en daarmee te voorkomen dat zij hun toevlucht zoeken tot straatdealers. Straatoverlast is namelijk een toenemend probleem.

Vanaf 25 mei 2023 werd het toeristen en Amsterdammers verboden om in het Wallengebied op straat een joint te roken. Deze maatregel was bedoeld om de gevolgen van massatoerisme aan te pakken en het woon- en leeflimaat in het gebied te verbeteren. Het blowverbod werd opgenomen in de APV (Algemene Plaatselijke Verordening) en gehandhaafd door BOA’s (handhavers) en politie.

Start aanloopfase

Een ander belangrijk onderwerp, dat gedurende het jaar aan bod kwam, was het Experiment Gesloten Coffeeshopketen. Dit experiment, dat gericht is op vermindering van criminaliteit en bevordering van de volksgezondheid en preventie, ondervond enkele uitdagingen in de uitvoering. Er waren vertragingen, problemen met de politieke wil en zorgen over de aanloopfase in de gemeenten Breda en Tilburg. Er waren ook zorgen geuit m.b.t. toezicht, handhaving en (on)kosten

Op 15 december 2023 werd eindelijk de zogenaamde aanloopfase van het “wietproef” experiment gestart waarbij coffeeshops in Breda en Tilburg door de overheid gecontroleerde producten van drie telers kunnen inkopen en aan hun klanten mogen verkopen. Deze stap werd positief ontvangen binnen de sector, ondanks verdeelde meningen over de aanloop en uitvoering van het experiment en de vele uitdagingen waar de ondernemers nog voor staan.

Het Experiment Gesloten Coffeeshopketen bracht enkele complexe kwesties aan het licht en riep zorgen op binnen de industrie. Zo werd Stadsdeel Oost van de gemeente Amsterdam als elfde deelnemer aan het experiment toegevoegd. Dit leidde tot bezorgdheid over mogelijke overlast, het ongelijke speelveld en verantwoordelijkheid. Coffeeshopondernemers vroegen zich af wie aansprakelijk zou worden gehouden voor de toename van bezoekers als gevolg van de verwachte verbetering van de kwaliteit van de cannabis van de aangewezen telers. Een bijkomende zorg was het risico op een tekort aan voorraad.

Een andere dringende kwestie die dit jaar naar voren kwam, was de mogelijke toepassing van schaarse vergunningen na afloop van het experiment. Schaarse vergunningen worden toegekend wanneer er meer gegadigden zijn dan beschikbare vergunningen. Ze worden meestal verleend op basis van objecAeve criteria om eerlijke mededinging te waarborgen. In dit geval leek de toepassing van schaarse vergunningen na afloop van het experiment onbillijk en problematisch. Coffeeshopondernemers zijn verplicht deel te nemen aan het experiment zonder duidelijkheid over de gevolgen van schaarse vergunningen na afloop ervan.

Vooruitzichten voor 2024: Samen streven naar positieve verandering

Naar de toekomst kijkend, is het duidelijk dat 2024 nieuwe kansen en uitdagingen zal brengen voor de cannabis- en coffeeshopindustrie in Nederland. Hoewel er nog steeds vraagtekens worden geplaatst bij enkele belangrijke kwesties, geloven we sterk in onze collectieve inzet om positieve veranderingen te bewerkstelligen. Een van de meest besproken kwesties zal ongetwijfeld het Experiment Gesloten Coffeeshopketen blijven.
In 2024 kunnen we verwachten dat er voortdurend discussies zullen plaatsvinden over het experiment, de mogelijke toepassing van schaarse vergunningen na afloop ervan en de impact op de sector. Het is van essentieel belang dat we blijven streven naar transparante regelgeving en een zorgvuldige afweging van belangen om ervoor te zorgen dat de industrie op een verantwoorde en duurzame manier wordt gereguleerd.

LegalisaHe in Europees verband

Een andere uitdaging waar we mee te maken hebben, is de mogelijke invloed van het Schengenakkoord op de legalisatie van cannabis in Europa. Dit verdrag, dat de vrijheid van goederen en personen binnen de Schengenzone regelt, heeft beperkingen opgelegd aan de legalisatie van cannabis, vanwege het verbod op handel in cannabisproducten tussen landen met uiteenlopende beleidsregels en wetgeving inzake cannabis. Maar laten we deze uitdagingen niet zien als onoverkomelijke obstakels. Laten we ze beschouwen als kansen om onze standpunten te versterken en onze inspanningen op Europees niveau te coördineren.

We moeten blijven pleiten voor duidelijkheid en rechtvaardigheid, zodat degenen die zich hebben ingezet voor de industrie niet in de kou komen te staan en we niet worden overgeleverd aan de modellen zoals geschetst in ons buurland.
Het huidige gedoogbeleid heeft zijn effectiviteit bewezen in vermindering van overlast en beperking van de impact van negatieve invloeden. Laten we ervoor zorgen dat we dit delicate evenwicht behouden en blijven werken aan een veilige en verantwoorde industrie. We staan voor de coffeeshop: een veilige plek waar onder gecontroleerde omstandigheden cannabis kan worden gekocht en geconsumeerd.

Als we vooruitkijken naar 2024 willen we een positieve boodschap uitdragen naar de industrie. Laten we blijven samenwerken, discussiëren en ons inzetten voor een verantwoorde regulering van cannabis. In 2024 zien we niet alleen uitdagingen, maar ook kansen om onze industrie te verbeteren en te laten groeien.

Terwijl we vol enthousiasme het nieuwe jaar ingaan, vermelden we ook graag dat onze bond dit jaar een mijlpaal bereikt: we vieren ons 30-jarig jubileum. Deze bijzondere gelegenheid willen wij niet zomaar aan ons voorbij laten gaan. Het markeert drie decennia van toewijding aan de belangen van de coffeeshopeigenaar.

We wensen iedereen een voorspoedig 2024, vol groei, innovatie en samenwerking. Samen kunnen we streven naar een industrie die de kwaliteit van cannabis en de ervaring van de consument centraal stelt, terwijl we de belangen van alle betrokkenen beschermen en respecteren. Laten we samen bouwen aan een veelbelovende toekomst voor de Nederlandse cannabis- en coffeeshopindustrie.

Simone van Breda
Voorztter BCD