9 november 2018 / Nieuws

Rotterdam wil van shops af

Wil Aboutaleb het wietexperiment gebruiken om zich te ontdoen van de coffeeshops in zijn stad? Een aantal burgemeesters heeft zich publiekelijk uitgesproken over het experiment in hun stad. Een enkeling ziet het experiment graag in zijn gemeente, een ander ziet het absoluut niet zitten. Veel burgemeesters die zich er in de media over uiten, zien echter een experiment als zodanig als een nuttig instrument, maar zetten vraagtekens bij de uitvoering. In Rotterdam ligt de coffeeshop als cannabis verkooppunt onder vuur.

Amsterdam

Burgemeester Halsema (Amsterdam) trapte als eerste grote gemeente af met een verklaring over het experiment. In een brief naar de betrokken ministers (Grapperhaus en Bruins) stelt ze dat het experiment eigenlijk niet zonder Amsterdam kan, maar zij knaagt stevig aan de opzet van het experiment zoals voorgesteld. Waarschijnlijk zo stevig dat Amsterdam buiten het experiment zal blijven. Hoewel je natuurlijk nooit precies weet welke krachten er buiten het zicht nog spelen.

Eindhoven

Ook burgemeester Jorritsma (Eindhoven) maakte onlangs zijn standpunt openbaar in het Eindhovens Dagblad. Jorritsma noemt in een artikel het gedogen van de verkoop van wiet naast een verbod op de productie ervan hypocriet. ‘Je doet het of je doet het niet.’ De burgemeester wil een eind maken aan de illegale wietproductie die leidt tot grote winsten voor criminelen, wat weer leidt tot andere criminaliteit. Eindhoven wil meedoen aan het experiment, maar het duurt allemaal wel erg lang. Een jaar na aankondiging van het experiment liggen er nog steeds geen concrete plannen op tafel. ‘Hoe langer het duurt, hoe minder zin ik erin heb’, laat de Eindhovense burgemeester in de gemeenteraad weten. Jorritsma heeft problemen met alle eisen die worden gesteld aan het experiment. Hij wil vrij zijn bij het uitvoeren van het experiment en niet gebonden aan allerlei beperkingen.

Nijmegen

In Nijmegen zijn er grote zorgen over het Ingezetenencriterium. Op 1 januari 2013 werd dat criterium lokaal ingevoerd waardoor buitenlanders de Nijmeegse shops niet meer in mochten. Dat leidde tot zoveel overlast van straatverkoop dat burgemeester Bruls het drie weken later weer terugdraaide. Knottnerus stelt in zijn rapport dat grensgemeenten binnen het experiment dit Ingezetenencriterium zullen moeten gaan invoeren. In Nijmegen ziet de politiek dat niet zitten, hoewel Bruls nu nog een slag om de arm houdt.

Leeuwarden doet niet mee aan het experiment. Burgemeester Ferd Crone besloot volgens een artikel in het Friesch Dagblad om deelname van zijn stad af te blazen omdat de voorwaarden ‘zo gesteld zijn dat het geen serieus experiment oplevert.’ Crone heeft een goed contact met de coffeeshophouders in zijn stad over het experiment. Enkele belangrijke overwegingen om niet mee te doen zijn de uitsluiting van hasj en edibles en het beperken van het aantal soorten.

Rotterdam

En dan Rotterdam. De Maasstad kent een dubieuze relatie tussen burgemeesters en coffeeshops. Ivo Opstelten besloot als burgemeester in 2007 het aantal coffeeshops in Rotterdam met 44% terug te brengen (sluiting van 27 van de 62 coffeeshops) door de invoering van het afstandscriterium (200 m hemelsbreed, 250 m van deur tot deur) voor scholen.

Op 6 november 2018 liet de huidige burgemeester Aboutaleb in een brief aan de minister van Justitie en Veiligheid en aan de minister van Medische Zorg en Sport (Grapperhaus en Bruins) weten dat de opzet van het experiment moet veranderen, wil Rotterdam nog meedoen. Het is volgens Aboutaleb niet goed dat het experiment na vier jaar wordt teruggedraaid en de deelnemende shops daarna weer de illegaliteit in moeten om aan wiet te komen. De burgemeester wil op een veel bredere manier experimenteren, stelt hij in zijn brief. Er moeten meer gemeenten meedoen, waarbij niet vanzelfsprekend alle coffeeshops van een gemeenten in het experiment zitten. In zijn brief heeft Aboutaleb het over ‘diverse typen, diverse soorten experimenten’ die uitgevoerd kunnen worden. ‘Rotterdam wil de verkoop van legaal geteelde wiet in eigen hand hebben. Rotterdam wil meedoen aan een experiment waarbij een aantal nieuwe coffeeshops worden opgezet aan de rand van de stad waarin de landelijk gekweekte hennep wordt verkocht,’ aldus de brief.

‘Geen zuivere koffie’

Nieuwe coffeeshops? Dat klinkt positief. Maar desgevraagd legt hij aan RTV Rijnmond uit dat hij eigenlijk wil dat alleen ‘een nieuw soort’ coffeeshops/cannabis verkooppunten aan het experiment mee mogen doen aan de rand van de stad. Daardoor kan er beter een vergelijking worden gemaakt tussen de ‘oude’ en ‘nieuwe’ coffeeshops volgens Aboutaleb. Vorig jaar maakte Aboutaleb duidelijk dat hij eigenlijk af wil van de ‘oude’ coffeeshops in zijn stad. In een Telegraaf artikel van 2 november 2017 is te lezen dat Aboutaleb een slecht gevoel heeft bij de bestaande coffeeshops. Op basis van ‘oude cijfers’ (politiegegevens?) zou blijken ‘dat ongeveer tachtig procent van de coffeeshophouders antecedenten heeft bij de politie. „Dat is dus geen zuivere koffie.”’ Het artikel vervolgt: ‘De proef biedt volgens hem [Aboutaleb] dan ook de mogelijkheid om op een geheel andere manier aan te kijken tegen de verkoop van softdrugs. „Zijn coffeeshops nog de aangewezen manier om het spul (!) op de markt te zetten?” Aboutaleb: „In een moderne economie zijn er andere afzetmanieren. Automaten, per internet. Dat moeten we allemaal onderzoeken. Een coffeeshop is gewoon een loket, maar ik haal mijn herhalingsrecept bij de apotheek uit de automaat. Dat deel moeten we koppelen aan de proef.”

Staatswinkels

In zijn brief aan de ministers van 6 november 2018 gaat de burgemeester nog wat verder in op het type cannabis distributie dat hem voor ogen staat: ‘De proef biedt een uitgelezen mogelijkheid om ook de wijze van verkoop van softdrugs op een andere manier te benaderen dan thans in de huidige coffeeshops het geval is. Hierbij zouden alternatieve wegen kunnen worden uitgeprobeerd om klanten te bedienen. Hierbij is verkoop via internet of bijvoorbeeld via ‘vending machines’ geopperd. Ook het model van zogenaamde staatswinkels waarin softdrugs zou kunnen worden verkocht is daarbij genoemd, net zoals er in Scandinavische landen in dit soort winkels alcohol wordt verkocht.’

Internet, vending machines, staatswinkels… Het moge duidelijk zijn dat Aboutaleb van de ouderwetse coffeeshops in de stad af wil. Hij rept met geen woord over de functies van de coffeeshop. Hij heeft het over verkopers van ‘het spul’ en ziet die slechts als ondernemingen met antecedenten met de politie, ofwel simpelweg: criminelen.

Vreugdefeest

Aboutaleb is een zeer capabele burgemeester die respect verdient voor zijn werk. Maar de manier waarop hij zich de afgelopen 12 maanden uit over coffeeshops is naargeestig, cynisch. Het is bepaald niet ondenkbaar dat een organisatie als het Rotterdamse GreenLabs achter de stellingname van de burgemeester zit. Laten we hopen dat de ‘ouderwetse’ authentieke coffeeshops in Rotterdam een ingang weten te vinden bij hun burgemeester en hem duidelijk kunnen maken dat het vervangen van een coffeeshop door een staatswinkel of een vending machine zou inhouden dat de ‘jongens op scooters’ ter plekke een groot vreugdefeest zullen organiseren.

Redactie BCD, 9 november 2018

Artikelen:

juridisch Nieuws Nieuws regulering wetgeving wietteelt experiment