Patent op wietplant – Multinationals azen op cannabis!

Legalisering van cannabis leidt tot nieuwe vijanden voor wietkwekers. In de VS zien kwekers met lede ogen aan hoe grootmachten zich klaarstomen om de cannabismarkt over te nemen. De bedreiging van nietsontziende multinationals blijkt vele malen groter dan die van politie en justitie.

Amerika wordt vaak gezien als het voorland van het Europa. Ontwikkelingen die daar plaatsvinden waaien met enige regelmaat ook over naar Nederland. In het geval van cannabis moeten we ons serieus afvragen of dit een goede ontwikkeling is. En zo niet, kunnen we iets doen om de ontwikkelingen die daar plaatsvinden tegen te houden?

Enorme financiële belangen

Officieel ontkennen veel multinationals in de tuinbouw-, tabaks- en farmaceutische industrie nog dat zij geïnteresseerd zijn in cannabis. Dat komt vooral omdat cannabis in de meeste landen nog niet écht is gelegaliseerd. Zolang de Amerikaanse overheid op nationaal niveau geen groen licht voor legalisering geeft, volgen ze de ontwikkelingen van de snelgroeiende wietindustrie liever vanaf de zijlijn. Het risico voor imagoschade is te groot. Dat betekent geenszins dat zij stil zitten. Daarvoor zijn de financiële belangen die deze nieuwe markt te bieden heeft veel te groot.

Cannabis-gerelateerde patenten

Sam Mendez is een Amerikaanse advocaat die gespecialiseerd is in intellectueel eigendom en staatspolitiek. Mendez is de uitvoerend directeur van het Cannabis Law & Policy Project aan de universiteit van Washington. In een artikel op The Cannabist – een in wiet gespecialiseerde website in Colorado – legt hij uit dat er een storm van patentaanvragen zal komen wanneer cannabis op nationaal niveau gelegaliseerd wordt. Een groei van een industrie op deze schaal komt nou eenmaal niet dagelijks voor: “That’s the kind of growth you’re talking about once in a generation. As part of that, you’re going to see many people and many businesses research this far more intensely and file for patents.”

Een groep wietkwekers uit Californië lukte het in 2015 om een strain te patenteren die een behoorlijke hoeveelheid THC bevat. Patent No. 9.095.554  is het eerste patent op de plant zelf.

Uit een analyse van Christopher Freerks blijkt dat er vorig jaar al zo’n 50 patenten voor cannabis gerelateerde toepassingen waren geregistreerd bij de United States Patent and Trademark Office (USPTO). De Amerikaanse overheid heeft in 2003 zelf ook een patent laten registreren. Dit patent – dat bekend staat als No. 6,630,507 – heeft cannabinoïden geregistreerd voor de toepassing als anti-oxidant bij auto-immuun aandoeningen en als neurobescherming bij ziektes zoals Parkinson en Alzheimer.

GW Pharmaceuticals

Het Britse farmaceutisch bedrijf GW Pharmaceuticals heeft in 2013 een patent aangevraagd voor het behandelen van bepaalde soorten kanker met medicijnen die THC en CBD bevatten. GW Pharmaceuticals was het eerste bedrijf dat experimenten deed op mensen om de effectiviteit van cannabinoiden op bepaalde vormen van kanker te testen. Meer specifiek ging het om een test met Sativex (een synthetische cannabinoïde) in samenwerking met chemotherapie om een zeldzame, maar agressieve vorm van hersenkanker, ook bekend als gliobastoma multiforme, te behandelen.

Patent op strains

De analyse van Freerks ging uitsluitend over medicinale toepassingen van cannabis. Het vastleggen van octrooien voor cannabis strains blijkt een stuk lastiger. Desondanks lukte het een groep wietkwekers uit Californië in 2015 om een strain te patenteren die een behoorlijke hoeveelheid THC bevat. Patent No. 9.095.554  is het eerste patent op de plant zelf. Daarvoor zijn uitsluitend patenten geregistreerd op bepaalde cannabinoïden die uit de cannabisplant zijn onttrokken.

Daarmee is de aftrap gegeven voor een hevige strijd om de eigendomsrechten van cannabis strains die er ongetwijfeld gaat komen wanneer de legalisering van cannabis in steeds bredere kring doorzet.

Consument de dupe

Dat is geen goed nieuws voor kleine- en middelgrote wietkwekers. Zij zullen het afleggen tegen grote spelers die over de nodige financiële middelen beschikken om gespecialiseerde advocaten in te huren die hen bijstaan bij de kostbare trajecten om een patent aan te vragen. Het is ook geen goed nieuws voor cannabisconsumenten. Grote multinationals zullen in dat geval bepalen welke soorten er op de markt komen en welke prijs daarvoor moet worden betaald.

Tot zover het slechte nieuws.

De strijd tegen grootmachten als Monsanto, Syngenta en Bayer kan alleen worden gewonnen als kleine(re) partijen samen optrekken.

Net voor de zomervakantie heeft het Europese Octrooibureau (EOB) namelijk besloten om geen patenten meer toe te staan op natuurlijke eigenschappen van groenten, fruit en bloemen. Het gaat hier niet specifiek over cannabis, maar dit besluit kan ook gevolgen hebben voor het patenteren van cannabis soorten. Mede door dit besluit kan er uitsluitend patent worden aangevraagd op een cannabis strain wanneer het een volledig nieuwe soort is die nog niet op de markt is. Dit betekent dat niemand een octrooi kan aanvragen voor bekende soorten zoals Northern Lights, Blue Cheese of Girl Scout Cookies, tenzij diegene kan aantonen dat hij of zij de betreffende soort ooit heeft ontwikkeld. Maar dat zal lastig worden aangezien veel van die soorten over de hele wereld verspreid zijn.

Sleutelen aan DNA wietplant

Patent aanvragen kan wel wanneer een bedrijf wiet kweekt door zelf aan het DNA te sleutelen. Dat noemen we genetische modificatie. In dat geval verandert de wiet niet door normale seksuele mechanisme van planten zoals bijvoorbeeld klassieke kruisingen, maar door een stuk DNA van een ander gewas (of andere soort?) dat de mens in de wiet sleutelt. In Europa is dat verboden. Dat betekent dat grote zadenveredelaars met lege handen staan.

Open Cannabis Project

En er is meer goed nieuws waar wiettelers zelf ook een actieve bijdrage aan kunnen leveren. Greg Walters schreef in een artikel in Vice over het Open Cannabis Project. Het doel van het project is om de kwaliteit en diversiteit van cannabis strains te bewaken.

Deze organisatie verzamelt DNA samples van cannabis strains om ze in een massale database te publiceren. Op die manier ontstaat een grote catalogus. Die kan niet alleen worden gebruikt om strains te categoriseren. Maar ook om op genetische basis aan te tonen dat een bepaalde strain al op de markt was voordat iemand probeert er patent op aan te vragen.

Geld verdienen niet het doel

Om zo’n database te kunnen opbouwen is het van groot belang dat telers strains aanleveren. Veel wietkwekers hebben echter nog de illusie dat zij zelf in de toekomst ook zo’n patent kunnen aanvragen en houden de soortjes liever voor zichzelf. Ik geef deze kleine spelers weinig kans. De strijd tegen grootmachten als Monsanto, Syngenta en Bayer kan alleen worden gewonnen als kleine(re) partijen samen optrekken.

Als je de cannabisplant echt een goed hart toedraagt dan moet niet veel geld verdienen je doel zijn, maar het behouden van kwaliteit en diversiteit. Ik ben benieuwd of het Open Cannabis Project gaat werken.