Opmars van cannabisconcentraten

Hennepolie is eng, vinden veel ambtenaren en politici. Het is achterhaalde angst, gebaseerd op onwetendheid. Cannabisconcentraten hebben een aantal nieuwe toepassingen en vormen een goed alternatief voor het roken van joints met cannabis en tabak.

In Amerika wordt inmiddels een keur aan legale cannabisproducten aangeboden die in Nederland nog steeds verboden zijn. Waar Nederland alleen nog de gedroogde bloemen van de cannabisplant (en de hars) gedoogt, worden in Canada en de VS ook de cannabinoïden (werkzame bestanddelen van de cannabisplant) en terpenen uit de plant geëxtraheerd en als ingrediënt verwerkt in oliën, eetwaren, drinkwaren, crèmes en andere toepassingen. Het is enigszins te vergelijken met de wijze waarop Aloë Vera in allerlei producten wordt verwerkt. Beide planten hebben de mens veel te bieden.

Ondanks het verbod op cannabisconcentraten in Nederland sijpelen de nieuwe cannabisproducten die op de legale cannabismarkt in Amerika worden geproduceerd langzaam maar zeker door naar Nederland. De komst van deze producten is niet te stuiten, ze zijn erg populair. Om uiteindelijk niet achter de feiten aan te lopen zal Nederland zijn krampachtige houding ten opzichte van deze producten moeten heroverwegen.

Lijst I en II

De Nederlandse Opiumwet maakt vanaf 1976 een onderscheid tussen lijst I (verboden) en lijst II (gedoogde) stoffen. Bijna twintig jaar later ontstond op basis van die wetswijziging het coffeeshopbeleid. Hasj en wiet staan op lijst II, maar pure THC en hennepolie staan op lijst I. In hennepolie is de THC uit de cannabisplant geëxtraheerd, hennepolie geldt als een concentraat. Concentraten zijn daarmee verboden. Maar door de nieuwe productontwikkelingen de laatste jaren is onduidelijk in hoeverre nieuwe producten nu concentraat zijn, of niet. De Hoge Raad bepaalde in 2010 – om te beoordelen op welke lijst Ice-o-lator moet worden geplaatst – dat botanische resten in het product bepalen of het om een lijst I of een lijst II product gaat. Zijn er botanische resten (plantdelen) aantoonbaar, dan gaat het om een lijst II substantie of product. Zitten er geen botanische resten in, dan is het hennepolie.

Een beetje vreemd is het wel: je zou verwachten dat een hoog of laag gewicht of percentage THC zou bepalen of een product al dan niet wordt gedoogd, maar niet het feit dat het al dan niet plantresten bevat. Anderzijds is de hoeveelheid THC in een product ook niet zo heel boeiend. Het is veel makkelijker om een dodelijke dosis water te drinken (6 liter binnen 3 uur, dat overkomt marathonlopers af en toe), dan een dodelijke dosis THC te consumeren: Dat is technisch gezien vrijwel onmogelijk, het is nog nooit iemand gelukt in ieder geval.

Ice-o-lator mag wel, wax mag niet

Ice-o-lator bevat plantdelen en is daarom een lijst II product. Het cannabis concentraat wax (ook wel shatter, honeycomb, crumble of butaan hasj olie (BHO) genoemd) is weer een lijst I product. Door de extractiemethode met butaan ontstaat – als de extractor goed werk levert- een product zónder botanische resten: Verboden dus! Daarbij zij opgemerkt dat je -binnen de redenering van de HR- de wax weer op lijst II mag zetten als je de wax mengt met een beetje gemalen botanisch (plant) materiaal.

Bij spacecake of vergelijkbare edibles geldt dezelfde redenering. Als de cake bereid is met gemalen wiet (botanische resten) is het toegestaan, maar de cake mag niet met wietboter worden gebakken (als het goed is bevat wietboter geen plantresten).

Angst

Hennepolie (concentraat) staat sinds 1976 op lijst I van de Opiumwet en hasj en wiet op lijst II. Inmiddels is er een keur aan cannabis producten. Er bestaan inmiddels ook een aantal extractiemethoden die in 1976 nog niet bestonden. Veel beleidsbepalers (ambtenaren, politici) hebben angst voor cannabisproducten met een hoog THC-gehalte. Die angst is ongegrond en maakt deze mensen blind voor de praktijk, en een aantal mogelijkheden die de concentraten bieden.

Toepassingen en doseringen

Een groot voordeel van het gebruik van concentraten om edibles te bereiden is de nauwkeurige dosering. Als je een cake bakt met gemalen plantenmateriaal (toegestaan in Amsterdam en een aantal andere gemeenten) dan is moeilijker op voorhand vast te stellen hoe sterk de cake uiteindelijk zal zijn. Het gebruik van concentraten in candy’s, lolly’s of drankjes (in Amerika) maakt een veel nauwkeurigere dosering mogelijk.

Hierbij de opmerking dat ook met een nauwkeurige dosering enige begeleiding en advisering bij de consumptie door beginners op zijn plek is. Het is raadzaam om met een lage dosering te beginnen om te kijken hoe de edible valt. Dat is van persoon tot persoon verschillend, net als bij alle andere middelen. Mocht de overheid concentraten gaan accepteren, dan wordt het goed mogelijk om voor ‘beginners’ edibles en concentraten te produceren met een lager THC gehalte. Dat wordt nu in Nederland nog niet gedaan, omdat de status van eetbare cannabisproducten landelijk nog niet goed is geregeld. In de VS zijn wordt wel een soort light’ cannabisproducten gemaakt – voor beginners en liefhebbers van een mellow effect- met een 1:1 ratio (THC:CBD). Deze producten met relatief veel CBD werken vooral ontspannend en zijn erg populair.

Gezondheidsmanie

Het gebruik van concentraten in allerlei toepassingen als het roken van vapepennen en allerlei soorten edibles is in Amerika een belangrijke stap in het tegengaan van het inhaleren van schadelijke verbrandingsrook (van zowel tabak als gedroogde plantresten). De gezondheidsmanie tegen tabak die al jaren in Amerika woedt, is ook in Nederland waarneembaar. De gezondere cannabisproducten vinden steeds meer hun weg naar de bewuste consument. Het is vanuit dit perspectief moeilijk uit te leggen waarom Nederland qua regelgeving nog steeds zo moeilijk doet over concentraten. Als Nederland erin slaagt om een cultuuromslag te maken waarbij het gebruik van concentraten het roken van cannabis met tabak deels zal vervangen, wordt een serieuze stap gezet op het gebied van de Volksgezondheid.

Rol coffeeshops

Het gebruik van concentraten en edibles -op spacecake na- is relatief nieuw in Nederland. De ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op. Er worden nieuwe technieken ontwikkeld om cannabinoïden uit de cannabisplant te onttrekken en er verschijnen maandelijks nieuwe cannabisproducten op de markt. Die producten zijn nu grotendeels illegaal in Nederland. Coffeeshops mogen ze niet verkopen. In de VS en in Canada zijn deze producten echter legaal. De komende jaren zal het gebruik van deze producten in Nederland dan ook toenemen. Door mensen die zelf gaan experimenteren met de productie van deze producten en illegale import uit de VS en Canada. De overheid heeft op dit moment totaal geen zicht op deze ontwikkeling.

Het zou goed zijn om de verkoop en het gebruik van vape pennen, cannabisdrankjes, edibles, wax, en moonrock niet zonder meer te weren uit coffeeshops. Het zou veel verstandiger zijn om samen met verslavingsexperts te bekijken in hoeverre met een juiste begeleiding binnen coffeeshops dit soort producten op een gecontroleerde manier op de markt kunnen worden toe gelaten. De coffeeshop zou daarbij het expertisecentrum voor deze producten kunnen worden.

In 2014 schreef de BCD een brandbrief aan zijn leden om te ontraden Ice-o-lator te verkopen in de shop, om de THC-discussie niet op de spits te drijven. Een soort zelfcensuur. Maar inmiddels is het tijd om een discussie aan te zwengelen over de mogelijkheden van producten met een hoog THC-gehalte en over feit dat het verbieden van bepaalde producten nauwelijks invloed heeft op de consumptie ervan.

In Amerika werkt het

Door op een open manier te gaan kijken naar het toegestane aanbod in coffeeshops kan een goed antwoord worden gevonden op het probleem met het roken van tabak. Tot nu toe formuleert de overheid wel regels om de tabaksconsumptie terug te brengen, maar faciliteert zij de coffeeshops niet bij het inzetten van alternatieven.

Amerika heeft een aantal oplossingen voor bestaande issues in de cannabis markt. Zo kunnen Canada, Californië en Colorado prima formats geven voor het legaliseren van cannabis. En is het een kleine moeite voor Nederlandse politici en beleidsambtenaren om eens te kijken hoe de Amerikanen omgaan met concentraten en edibles.

Redactie BCD, 21 mei 2019