Edibles
In de VS zijn edibles razend populair. Ook in Nederland groeit de belangstelling voor eetbare cannabisproducten. Edibles kunnen het roken van cannabis deels vervangen.
De regelgeving rondom edibles is niet duidelijk. Dat heeft tot gevolg dat de wijze waarop handhavers hiermee omgaan per gemeente verschilt. Omdat de vraag naar eetbare cannabisproducten groeit, is het van belang dat er duidelijke richtlijnen komen die door alle betrokken partijen op eenzelfde manier worden geïnterpreteerd.
Edibles en de consument
Ook mensen die niet roken hebben behoefte aan cannabis. Spacebrownies, cake, chocola of candies zijn dan alternatieven. In Amerika, waar spacedrankjes en edibles het goed doen, brengen bedrijfjes maandelijks nieuwe edibles op de markt. Het eten van cannabis geeft een ander effect dan blowen. Het is ook heel anders dan het drinken van alcohol. ‘Als je cannabis eet, reist het door het spijsverteringsstelsel,’ lees je op een informatieve site over het gebruik van cannabis. ‘Tijdens het proces van absorptie, passeert de THC de lever, waar het wordt omgezet in een veel krachtiger vorm. Delta-9 THC (normale THC) wordt 11-hydroxy-THC, dat de bloed-brein barrière veel sneller kan passeren, waardoor het veel harder inslaat!’ Bij het roken van cannabis komt de ‘normale THC’ gelijk in het bloed, waardoor het eerder de hersenen bereikt en sneller werkt. Het effect is alleen milder dan 11-hydroxy-THC .
Een deel van de THC die via rook in het bloed komt, belandt uiteindelijk ook in de lever om daar te worden omgezet in 11-hydroxy-THC, maar dat leidt tot een milder effect dan wanneer een consument de cannabis eet.
Edibles en gezondheid
Als je edibles bekijkt vanuit het perspectief van gezondheid en het effect zijn er twee hoofdlijnen: Aan de ene kant is het grote voordeel van het eten van cannabis is dat het geen schadelijke gevolgen heeft voor de longen. Aan de andere kant is het vinden van de juiste dosering voor een prettig effect iets ingewikkelder dan bij het roken van cannabis.
Als iemand cannabis eet ‘komt het meestal harder binnen’ en houdt het effect doorgaans langer aan. De werking is daarbij pas merkbaar na een uur of meer. Waar er bij het roken van cannabis een groot verschil in effect waarneembaar is tussen de verschillende soorten hasj en wiet, lijkt bij het eten alleen het gewicht aan THC (en CBD) bepalend voor de werking. Het is niet duidelijk of de ene soort cannabis die in de edible is verwerkt een ander effect heeft dan een andere soort. Bij alle vormen van cannabisconsumptie geldt overigens dat de ene persoon er anders op reageert dan de andere en dat eenzelfde product in de ene situatie anders ‘valt’ dan in een andere situatie. Het komt wel eens voor dat onervaren cannabisgebruikers een ‘bad trip’ krijgen na het eten van spacecake. Daarom is goede uitleg over de consumptie van edibles aan te raden. Als je in je bed gaat liggen leidt een bad trip bijvoorbeeld hoogstens tot een nacht diepe slaap. Met het eten van zoetigheid is een sterke trip ook goed te reduceren. Een coffeeshop met goed (opgeleid) personeel kan de consument een goed advies geven, dat past bij diens ervaring en persoonlijkheid. Want het effect van cannabis hangt af van de variëteit, maar ook van de wijze van consumptie, de ervaring van de consument en persoonlijke eigenschappen.
Gezonder dan roken
Het inademen van rook (of dat nou van verbrande tabak, een houtvuurtje of een walmende diesel komt) is ongezond. Jellinek stelt op haar website over roken: ‘Eigenlijk kan je ervan uitgaan dat alles wat je verbrandt waarbij je de rook in je longen krijgt gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Die schade wordt veroorzaakt door het vrijkomen van teer, koolstofmonoxide en andere giftige verbrandingsproducten. Dit vergroot de kans op longziektes zoals COPD, bronchitis en mogelijk ook op longkanker.’ Verslavingsdeskundigen stellen verder dat je wat betreft cannabisgebruik de schade aan je luchtwegen kunt beperken als je cannabis rookt via een vaporizer of als je cannabis eet in plaats van rookt.
Roken neemt in populariteit af. Het eten of drinken van cannabis neemt toe door de groeiende afkeer van tabak.
Binnen de drugspreventiewereld wordt er op kleine schaal nagedacht over het thema ‘cannabis: eten of roken?’ ‘Drugs zijn niet gezond, zegt Charles Dorpmans van Novadic-Kentron. ‘Maar een verstandig gebruik is te verkiezen boven een minder verstandig gebruik. Een bredere maatschappelijke discussie met consumenten hierover zou ik heel boeiend vinden. Eten is natuurlijk beter dan roken waar het gaat om de kans op longaandoeningen. Aan de andere kant zijn de effecten van het roken voor veel blowers meer voorspelbaar dan na het eten van edibles. Maar als je edibles zou kunnen produceren waarvan je de uitwerking meer kan managen en als je het daarbij kunt begeleiden met goede voorlichting, die aanslaat bij de wat jongere consument, zeg ik niet op voorhand ‘nee’.’
Consumenten willen edibles
Dimitri Breeuwer van Cannawijzer, die opkomt voor de belangen van consumenten, is groot voorstander van edibles in coffeeshops. Ten eerste omdat het een alternatief kan zijn voor roken met tabak. Ten tweede omdat je hiermee een grote (nieuwe) doelgroep tegemoetkomt die zich anders op een onstabiele en onbetrouwbare markt moet blijven begeven of die zelf gaat experimenteren met het maken van extracten en edibles. ‘Wij verwachten dat edibles een grotere rol gaan spelen. De overheid zet nu uitsluitend in op preventie en ontmoediging van tabak en edibles maar denkt niet na over alternatieven die voldoen aan de behoefte en trends van consumenten.’
‘Het ‘Rookvrij’ traject in het Preventieakkoord van de overheid zou een ander tijdpad moeten uitstippelen voor de coffeeshopsector,’ vindt Breeuwer. ‘De overheid moet zich inspannen om de cannabisconsument te blijven bereiken. Daar bestaat nu een goed systeem voor, de coffeeshops. Het roken van cannabis, met of zonder tabak moet mogelijk blijven in de coffeeshops. Daarnaast moeten de shops alternatieven als edibles en vaporizers kunnen bieden.’ Alleen als je een groot deel van de cannabisverkoop via coffeeshops laat plaatsvinden houd je de consument ‘binnen bereik’. Breeuwer: ‘Verbieden van tabak of edibles zal leiden tot leegloop van coffeeshops. Het is een illusie dat een verbod op welk product dan ook zal leiden tot het verdwijnen ervan. Het verdwijnt alleen uit het zicht.’
Edibles en de wet
Coffeeshops mogen onder bepaalde voorwaarden hasj en wiet verkopen. Ze staan op lijst 2 van de Opiumwet. Harddrugs – lijst 1 stoffen- zijn absoluut verboden. Aangezien coffeeshops hasj en wiet mogen verkopen zou je dus denken dat het verhandelen van producten die hasj of hennep (wiet) bevatten ook onder het gedoogbeleid valt.
Hasj en hennep (wiet) en preparaten die hasj of wiet bevatten (met uitzondering van hennepolie en pure THC) staan op lijst 2. Hennepolie en pure THC staan op lijst 1. De omschrijving die de wet geeft aan hennepolie luidt: ‘concentraat van planten van het geslacht Cannabis (hennep) verkregen door extractie van hennep of hasjiesj, al dan niet vermengd met olie.’ Naar de letter van de wet is dus ook olie van alleen CBD-bevattende planten een lijst 1 product. Voor stoffen op zowel lijst 1 als lijst 2 geldt dat zij niet mogen worden verhandeld, geproduceerd, geïmporteerd of geëxporteerd. Je mag ze ook niet in bezit hebben. Over het consumeren ervan meldt de wet niets.
Boter verboden
In een deel van de gemeenten is de verkoop van spacecake of spacebrownies toegestaan omdat helemaal onderaan lijst 2 staat: ‘preparaten die hasj of hennep bevatten’. De Hoge Raad sprak zich in 2011 uit over spacecake. Cake kan worden bereid met gemalen wiet in het beslag, of met THC-boter. De Hoge Raad beschouwt THC-boter (waarin de pure THC is opgelost) daarentegen als een extract, en daarmee lijst 1 product. Dat betekent dat producten die bereid zijn met cannabisboter verboden zijn. Cake bereid met gemalen wiet mag volgens de Hoge Raad weer wel. Maar het verschil in eindproduct tussen beide bereidingswijzen is vaak niet te zien.
Tabaksvrije consumptie
De overheid kijkt nog steeds met argusogen naar eetbare cannabisproducten. Het wietexperiment zou een mooi moment zijn om ook op grotere schaal op het gebied van edibles nieuwe producten te kunnen ontwikkelen en om onderzoek te doen. Bijvoorbeeld naar optimalisering van de dosering van cannabinoïden (CBD, THC), of de invloed van het gebruik van verschillende cannabis variëteiten bij het bereiden van edibles.
Volgens de wet is het gebruik van cannabis extracten verboden bij de bereiding van edibles. Dat is jammer, want het gebruik van extracten maakt een veel preciezere dosering en daarmee controle van effecten mogelijk.
De overheid maakt zich sterk voor het verminderen van de tabaksconsumptie. Momenteel is er daarom een anoniem onderzoek van het Trimbos-instituut gaande naar gebruikswijzen van cannabis, onder meer door het gebruik van edibles. Het achterliggende idee is om te kijken of het roken van cannabis kan worden omgebogen naar minder schadelijke manieren van gebruik.
Onderzoekers willen onder meer weten welk deel van de omzet van coffeeshops uit edibles bestaat. Omdat het niet overal duidelijk is of het verkopen van edibles wel mag is het best lastig om daar antwoord op te geven. In het onderzoek worden daarom open vragen gesteld om erachter te komen in hoeverre coffeeshop ondernemers denken dat (in de toekomst) vraag is naar edibles. Bijvoorbeeld op basis van vragen die klanten hierover stellen.
Consument opvoeden
Als het onderzoek uitwijst dat er een behoefte is aan eetbare cannabisproducten zou het logisch zijn om ruim baan te geven aan het ontwikkelen van eetbare cannabisproducten die door coffeeshops kunnen worden verkocht. Daarbij is het wel nodig om de wetgeving op dat gebied bij te stellen en betere voorlichting te ontwikkelen op het gebied van het gebruik van edibles. Coffeeshops kunnen door voorlichting, productinformatie en ‘opvoeding van de consument’ een belangrijke rol spelen bij de gedeeltelijke omschakeling van consumenten naar tabaksvrije cannabisconsumptie.
Redactie BCD, 8 mei 2019