Drie vragen over minder opgespoorde hennepkwekerijen
De energieleveranciers van Nederland zijn goed in het opsporen van wietteelt. Ze kunnen goed zien waar energie wordt afgetapt en vaak is dan sprake van illegale hennepkweek. Dinsdag 30 januari 2018 sloegen ze alarm. Het aantal opgerolde kwekerijen daalde vorig jaar dramatisch. In 2017 werden 3.300 hennepkwekerijen opgerold waarbij sprake is van energiediefstal. In 2016 was dat nog 4.300, in 2015 4.500 en daarvoor nog hoger. Dat terwijl geen aanwijzingen zijn dat het totaal aantal wietplantages daalt, volgens de netbeheerders. Wat is er aan de hand?
1. Kloppen de cijfers?
De netbeheerders registreren niet alle ruimingen. Ze kunnen alleen die zien waarbij energie is afgetapt, omdat ze dan samenwerken met de ‘hennepteams’ van de politie. Bij ruim driekwart van de opgerolde kwekerijen is sprake van afgetapte energie, blijkt uit een vergelijking met politiecijfers.
In 2015 registreerde de politie 5.856 opruimingen en in 2016 5.538. Cijfers over 2017 zijn er nog niet, laat de politie weten. In antwoord op Kamervragen eind december schatte minister Hoekstra (Financiën, CDA) dat het totaal aantal ruimingen dat jaar op 4.040 zou komen te liggen. In topjaar 2014 werden nog 6.006 kwekerijen opgerold. Er is dus ook volgens politiecijfers al drie jaar sprake van een daling.
2. Waarom daalt het?
De politie wil niet vooruitlopen op een mogelijke verklaring van de daling. Het onderzoek daarnaar is nog aan de gang, zegt een woordvoerder. Of de prioriteit is verlegd kan de politie ook nog niet zeggen, omdat dat regionaal kan verschillen. Eenheid Rotterdam noemt het ontmantelen van hennepkwekerijen „onverminderd belangrijk”. Amsterdam weet niet zo gauw of er sprake is van een prioriteitsverandering en Midden-Nederland verwijst terug naar de landelijke politie. Een afdoende verklaring voor de daling is er kennelijk nog niet.
De netbeheerders denken al wel te weten waarom minder kwekerijen worden opgerold. Volgens Stedin, die in vooral Zuid-Holland en Utrecht de energie levert voor zo’n twee miljoen huishoudens, worden criminelen steeds slimmer in het verbergen van hun handeltjes. „We zien bij de kwekerijen die we oprollen dat steeds professioneler wordt gewerkt”, zegt woordvoerder Koen de Lange, die vaak meegaat met de hennepteams van de politie. „Ze bouwen bijvoorbeeld een kwekerij in een isolatietent, die ze binnenshuis opzetten. Plantages zijn dan minder goed te detecteren met warmtecamera’s en de muffe wietgeur kan zich minder goed verspreiden. Die geur wordt ook bestreden met speciale koolstoffilters in ventilatiesystemen”, zegt De Lange.
Is het aantal wietkwekerijen niet gewoon gedaald? Netbeheerders denken van niet. „Wij krijgen nog steeds evenveel meldingen”, zegt De Lange. Volgens brancheorganisatie Netbeheer Nederland is de hoeveelheid gestolen energie ook gelijk gebleven: rond de 1 miljard kilowattuur (kWh) per jaar, meer dan het jaarverbruik van alle Rotterdamse huishoudens bij elkaar. De 3.300 opgerolde hennepkwekerijen hadden samen ongeveer 125 miljoen kWh energie gestolen. Vandaar dat ze het totaal aantal kwekerijen op ongeveer 30.000 schatten.
3. Wat kost de samenleving de illegale hennepteelt?
De 1 miljard gestolen kWh kost ongeveer 200 miljoen euro, omdat de kWh-prijs (prijspeil 2017) ongeveer 0,20 euro is. Daarvan is zo’n 0,05 cent voor de geleverde energie. Die 50 miljoen euro lopen de energieleveranciers dus mis, maar netverlies door fraude mogen netbeheerders doorberekenen aan de consument. De overige 150 miljoen euro is voor rekening van de overheid, die energiebelasting en btw misloopt.
Het ruimen van de hennepkwekerijen zelf kostte in 2011 zo’n 6,2 miljoen euro en in 2014 ongeveer 7,1 miljoen euro, schreef toenmalig minister Opstelten in januari 2015 in antwoord op Kamervragen. De politie en het OM delen die kosten.
Ook veroorzaakt de wietteelt brandschade. Volgens stichting Salvage, opgezet door brandverzekeraars, was bij 79 branden in 2016 hennepteelt de oorzaak. Voorgaande jaren lag dat aantal ongeveer even hoog.
De schade van een hennepbrand is relatief hoog, omdat ze vaak laat worden opgemerkt. De kwekers zijn vaak niet aanwezig. Daardoor slaan ze ook relatief vaak over naar andere panden. In 2016 werden 120 huizen en bedrijfspanden getroffen door een hennepbrand, volgens Salvage.
Bron: NRC 30 januari 2018