Cannabis in 2018

Wat staat ons te wachten in het nieuwe jaar? Wat gebeurt er na de gemeenteraadsverkiezingen? Wordt de meedogenloze repressie tegen kleine thuistelers onverminderd voortgezet? Hoe zal het experiment in tien gemeenten ter regulering van de achterdeur van coffeeshops verlopen? Welke politieke schandalen mogen we dit jaar verwachten als het om cannabis gaat? Mr. Maurice Veldman werpt een blik vooruit.

Breaking Bad in Brabant

De gemeenteraadsverkiezingen laten niet lang op zich wachten. Naar verwachting zullen vooral in Brabant stromannen van de georganiseerde criminaliteit zich nestelen in het rode pluche van de gemeenteraden. Hierover schreef ik afgelopen jaar al. De laatste maanden sloegen meerdere burgemeesters en andere gezagsdragers alarm over deze vorm van politieke infiltratie. Er is alle reden voor grote ongerustheid. De door het Ministerie van Binnenlandse zaken uitgegeven ‘handreiking integriteitstoetsing’ is niet meer dan een papieren tijger.

Er wordt beweerd dat in Brabant andere waarden en normen heersen dan elders. De Brabantse hoofdofficier van justitie Nicole Zandee zegt het zo: ‘Een groot maatschappelijk probleem in het Zuiden is de mentaliteit van de burger en de maatschappelijke weerbaarheid. Er wordt niet geklikt, men pikt graag een graantje mee en men belt niet met de politie als er een probleem is met criminelen.’

De Bredase officier van justitie Greetje Bos merkte op: ‘Laten we zeggen dat men hier last heeft van een zwak ontwikkeld normbesef.’ Dat belooft weinig goeds. Zullen ‘mollen’ in de gemeenteraad straks de georganiseerde misdaad inlichten wat er ten stadhuize wordt bekokstoofd aan maatregelen tegen bijvoorbeeld de grootschalige hennepteelt? De aanpak van de taskforce Brabant Zeeland heeft zo te zien weinig uitgehaald. Want die hield zich uiteindelijk vooral onledig met het opjagen van de kleine thuistelers en het oprollen van kwekerijen in zolderkamers.

Thuisteler met rechtelijke leugen veroordeeld

Zal de rechterlijke macht dit jaar nog verder meegaan in de normvervaging die bij het Openbaar Ministerie opgeld doet als het om vervolging van kleine thuistelers gaat? De uitspraak van het gerechtshof Arnhem in de zaak tegen Hans Kamperman belooft weinig goeds wat dat betreft. De raadsheren gebruikten een leugen om bestwil om Kamperman koste wat het kost te veroordelen i.p.v. het OM niet ontvankelijk te verklaren.

Kamperman had nooit mogen worden aangehouden voor die vijf planten die hij in zijn tuin had staan. De gedoogregels schrijven dat toch voor. De politie was niet verder gekomen dan zijn tuin toen hij in de boeien werd afgevoerd. In strijd met het dossier stelde het hof dat onderzoek in het huis voorafgaand aan deaanhouding bewijs had opgeleverd dat er in de kelder nog takken te drogen hingen en dat uitgezocht moest worden of die afkomstig waren van de vijf planten. Daarvoor was de aanhouding gerechtvaardigd.

Dat is een leugen omdat dit onderzoek in de woning volgens het feitelijk relaas pas na de aanhouding plaatsvond. Dat heb ik als advocaat van Kamperman ook uitvoerig betoogd. Het hof is hiermee veel te ver gegaan. Het is een teken aan de wand als de hoogste feitenrechter feiten moet verdraaien om iemand veroordeeld te krijgen. Kamperman had bij de politie verklaard dat er in zijn huis ook takken van anderen te drogen hingen en daar is hij aan opgehangen, ook nadat hij uitvoerig had betoogd dat deze veronderstelling naar achteraf bleek onjuist was.

Idealisme hard bestraft

De persoonlijke gevolgen voor Kamperman zijn dramatisch. Hij kan Canada niet meer in waar hij een natuurreservaat bezit. Zijn idealistische project om een Cultureel Healing Center op te zetten gaat nu niet door. Idem dito een idealistisch project in de Achterhoek voor een winkelcentrum voor oude ambachten, het ‘ Hart van Grolle’. De economische schade is enorm en dat alles voor vijf planten in de tuin. Dit was allemaal bekend bij de raadsheren en dit onderstreept het vileine karakter van de uitspraak. Een zeer bedenkelijke ontwikkeling die weinig goeds voorspelt over de jacht op kleine idealistische thuistelers dit jaar. Het is mede daarom dat we de strijd met justitie blijven aangaan.

Experiment gereguleerde wietteelt verloopt moeizaam

En dan de verwachtingen rond het experiment voor gereguleerde aanvoer van cannabis naar coffeeshops in tien gemeenten. Dit moet in allerijl gebeuren als het aan dit kabinet ligt. Het kabinet streeft ernaar de benodigde wetgeving in het tweede kwartaal al bij de Kamer in te dienen. Hierbij vergeet men dat de ambtenaren van justitie geen flauw benul hebben hoe dit zo snel moet worden gerealiseerd. Wie moet de benodigde klonen leveren? Hoe lang hebben (tomaten?)telers nodig om de geavanceerde soorten te klonen en kunnen de resultaten worden gebruikt om te telen? Hoe worden de kassen bewaakt? Is het geen onbegonnen werk om grote kweekkassen te bewaken en kan de teelt niet veel beter in gebouwen plaatsvinden waarbij je de hoogte ingaat i.p.v. de breedte? Welke soorten zullen worden geteeld?

Vragen die niet zomaar zijn te beantwoorden zonder mensen te betrekken met veel kennis van zaken. En die kennis van zaken berust bij mensen met tientallen jaren kweekervaring, zoals die achter de achterdeur van coffeeshops de laatste decennia is opgedaan. Of deze ervaring zal worden gebruikt bij het experiment is nochtans onduidelijk. Zonder deze ervaring lijkt het plan gedoemd te mislukken. Het experiment is vele malen complexer dan menigeen bij justitie bevroedt.

De minister heeft een onafhankelijke commissie aangekondigd bestaande uit onafhankelijke deskundigen en wetenschappers op het gebied van zorg, voedsel en waren, justitie, het lokale bestuur en internationaal recht. Er bestaan nu al zorgen voor buitenlandse kritiek. Daarom is aangekondigd dat voor de grensgemeenten het ingezetenencriterium weer van stal wordt gehaald om internationale kritiek te kunnen pareren.

Wat het juridisch kader is waarbinnen het experiment gestalte moet krijgen is nog niet duidelijk. Er wordt gesproken over een aanbesteding voor telers en teelt voor wetenschappelijk onderzoek om te bepalen welke stoffen in de cannabis zitten om de consument te kunnen voorlichten. Dan zal een maximaal THC gehalte zeker weer ter discussie komen. Als deze beperking deel uitmaakt van de plannen ondermijnt dat een succesvol verloop omdat een nieuwe illegale markt in het verschiet lijkt te liggen.

Of aanbesteding juridisch haalbaar is staat nog lang niet vast. Ook kan het experiment onder het dagelijkse gedoogbeleid vallen. Dat is heel iets anders dan een aanbestedingsronde. Minister Grapperhuis zal hier een zware kluif aan hebben en moet grondig worden geadviseerd door de deskundigen. Ook dan is succes niet gegarandeerd. De komende weken zal ik zeker terugkomen op deze ingewikkelde materie.

Schandalen bij justitie

Het is meer dan opmerkelijk dat de afgelopen paar jaar twee ministers en een staatssecretaris zijn afgetreden vanwege gelieg en gedraai over cannabis. De bonnetjesaffaire was een uitvloeisel rond een zaak van een verdachte van softdrugs. Het koste twee ministers en staatssecretaris Fred Teeven de kop. Daarmee kwam geen einde aan de politieke schandalen die vreemd genoeg steeds weer te maken hebben met cannabis. Kort geleden kwam aan het licht dat de gevallen minister van Justitie Opstelten het wetenschappelijke bureau WODC rapporten heeft laten manipuleren om zijn gelijk te halen met de invoering van het ingezetenencriterium in het Zuiden des lands. De resultaten van deze rapporten moesten door zijn ambtenaren worden herschreven om te veinzen dat deze maatregel succesvol was. Justitie bleek er niet voor terug te schrikken om via verdraaide onderzoeksgegevens haar jihad tegen cannabis te voeren. Er is een hoop werk aan de winkel zo voorspel ik.
 

mr. Maurice Veldman – januari 2018