De Stash wordt duur betaald

Naar aanleiding van de laatste Algemene Leden Vergadering van de BCD en de ontnemingszaak van coffeeshop Sky High hebben we onze advocaat Maurice Veldman om uitleg gevraagd. Het komt erop neer dat coffeeshops in een soort “Catch 22” situatie zitten. Of je houdt je aan de administratieve regels wat betreft de stash, met als risico dat je uiteindelijk in een ontnemingszaak belandt, of je gaat in zee met een malafide club waarmee je eigenlijk helemaal niet in zee wil gaan.

Afgelopen week deed de rechtbank Midden-Nederland een uitspraak die van groot belang is voor coffeeshops. Het eeuwige dilemma van coffeeshops met de stash staat centraal. Wat gebeurt erals een coffeeshop die stash keurig vermeldt in de boekhouding onder de vermelding dat het een voorraad cannabis betreft? Wat als je bijvoorbeeld tien kilo cannabisproducten administreert en deze op 31 december van het boekjaar vermeldt in de boekhouding? Wat gebeurt er met de winst van de coffeeshop over dat jaar? Wordt die afgepakt? Kan dit consequenties hebben voor de vergunning? Deze en andere vragen worden in deze column beantwoord.

Sky High

In deze uitspraak gaat het om coffeeshop Sky High in Zwolle. De betrokkenen hadden een schuldigverklaring zonder strafoplegging gekregen. De opluchting was van korte duur, want daarna diendede officier van justitie een reusachtige ontnemingsvordering in van 5 miljoen euro.
De rechtbank oordeelde dat de exploitant ook bij een schuldigverklaring zonder strafoplegging in principe alle winsten moet terugbetalen over de gehele periode waarin de stash buiten de coffeeshop was aangehouden. Dat heet ‘ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel’. Deze coffeeshop had de stash in de boeken vermeld en dat kwam de eigenaar heel duur te staan.

Matiging van de ontneming

De rechtbank besloot het totaalbedrag met 50% te verminderen omdat het lokale gezag haar medewerking had verleend bij de exploitatie van de coffeeshop. Omdat de zaak met jarenlange vertraging was behandeld werd nogmaals 25% in mindering gebracht. De eigenaar moet nu ongeveer 1,1 miljoen terugbetalen.

Gerechtshof Den Haag doet er een schepje bovenop

Deze zaak is geheel in de lijn met een recente uitspraak van het gerechtshof Den Haag. Dit hof vernietigde een uitspraak van de rechtbank tegen een eigenaar van een coffeeshop, die van de rechtbank op grond van hetzelfde stash-verhaal ongeveer 3,5 ton moest terugbetalen. De man ging in hoger beroep, maar kwam van een koude kermis thuis toen het Haagsegerechtshof oordeelde dat hij geen 3,5 maar 6,5 ton moest voldoen. Appelleren is riskeren, dat maakt deze uitspraak pijnlijk duidelijk.

Black Widow

In beide zaken verwijzen de rechters naar de Black Widow-zaak, waarin de Hoge Raad in 2003 uitspraak deed. Coffeeshop Black Widow in Maastricht deed niet alleen in verkopen van maximaal vijf gram, maar verkocht ook kilo’s aan veelal buitenlandse bezoekers. Zij werden meegenomen naar woonboot ’t Klumpke, waar de kilo’s van hand tot hand gingen. Deze coffeeshop fungeerde als epicentrum van flinke drugshandel, waarbij ook harddrugs werden geleverd. Omdat de vergunning mede werd gebruikt voor ernstige en grootschalige internationale drugshandel kreeg de exploitant te maken met ontneming van de veronderstelde opbrengsten van zijn handel.

Over één kam

Deze situatie is vanzelfsprekend totaal anders dan bonafide coffeeshops die noodgedwongen een aantal keren per dag moeten worden bevoorraad. Toch scheren rechters bij een ontnemingsvordering een externe stash die in de boeken staat over één kam met een criminele organisatie die onder dekmantel van een coffeeshop dagelijks ernstige strafbare feiten pleegt.

Doordat coffeeshophouders alle winsten moeten terugbetalen over de hele periode dat de stash in de boeken stond, kunnen zij niet voldoen aan de wettelijke verplichting van de Algemene Wet Rijksbelastingen dat de administratie een waarheidsgetrouwe weergave moet zijn van de bedrijfsvoering. Er zijn coffeeshops die een externe stash als liquide middelen opvoeren, maar als de inspecteur van de Belastingdienst deze middelen dan ook wil zien, heeft de exploitant een heel groot probleem.

Vergunning niet in gevaar

Dat de burgemeester veel begrip toont en niet tot intrekking van de vergunning overgaat als een stash wordt ontdekt staat helemaal los van het gevaar voor ontneming. Wat heb je aan een vergunning en gedoogverklaring als je alle winsten moet afstaan aan de Staat?

Dolk in de rug van coffeeshophouders

Rechters doen al jaren een verzoenend gebaar door geen straffen op te leggen voor een stash buiten de deur, maar steken de coffeeshophouder vervolgens een dolk in de rug door de winsten af te pakken, enkel omdat hij zich keurig aan de regels houdt en een waarheidsgetrouwe administratie voert.

Overheid creëert nieuwe criminele organisaties in de strijd tegen ondermijning

Het eind van het liedje is dat coffeeshops geen stash kunnen hebben en er nieuwe criminele organisaties komen die de overheid zelf in het leven roept. Zij zullen zich meester maken over de bevoorrading. De honderd miljoen euro die Justitieaan de algemene middelen heeft weten te ontfutselen onder de nieuwe slogan van bestrijding van de zogeheten ‘ondermijning’, heeft dan gelijk een bestemming gevonden. Zo creëert justitieel – en politioneel Nederland zijn eigen werkgelegenheid. Coffeeshops zijn weer het kind van de rekening en worden verder in het nauw gedreven.

Het is aan eenieder te beslissen over de te volgen strategie. Het is ondernemersrisico zogezegd. Als bond spreken we ons niet uit over een keuze maar blijven ons wel hard maken om dit soort misstanden aan te pakken.
 

Maurice Veldman, 23 november 2018